Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinden
03.07.2020
Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini geçirdi. Oňa Mejlisiň wekilleri, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, ýokary okuw mekdepleriniň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary, Aşgabat şäheriniň we welaýatlaryň häkimleri hem-de olaryň orunbasarlary çagyryldy.
Mejlisde halk hojalyk toplumynyň pudaklarynyň şu ýylyň alty aýynda gazanan netijeleriniň jemi jemlenildi, degişli hasabatlar diňlenildi hem-de ýerine ýetirilen işlere baha berildi, Prezident maksatnamalaryny we beýleki meýilnamalary durmuşa geçirmegiň barşy ara alyp maslahatlaşyldy, ikinji ýarym ýyl üçin ileri tutulýan wezipeler kesgitlenildi hem-de guramaçylyk meselelerine garaldy.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikow şu ýylyň birinji ýarymynda makroykdysady görkezijiler hakynda hasabat berdi. Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen üstünlikli amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeler netijesinde, halk hojalyk toplumynyň esasy pudaklarynda durnukly ösüş üpjün edildi.
Ýurdumyzyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň meýilnamalaýyn tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişini seljermegiň jemlerine laýyklykda, alty aýda jemi içerki önümiň möçberi 5,9 göterim artdy. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, önümleriň öndürilişi 4,4 göterim köpeldi.
Ýanwar-iýun aýlarynda 2019-njy ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, bölekleýin haryt dolanyşygynyň möçberi 13,8 göterim artdy.
Ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda ortaça aýlyk zähmet haky geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,5 göterim ýokarlandy.
Hasabatyň çäklerinde Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2020 —2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň barşy barada habar berildi.
Mejlisiň dowamynda wise-premýer milli Liderimiziň garamagyna dünýä ykdysadyýetindäki häzirki ýagdaýlar hasaba alnyp işlenip taýýarlanylan 2020-nji ýylyň Döwlet býujetiniň we býujet çykdajylarynyň Türkmenistanyň durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň esasy ugurlarynyň hem-de Türkmenistanyň maýa goýum maksatnamasynyň gaýtadan işlenip taýýarlanylan taslamalaryny hödürlendi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa ýurdumyzyň şu ýyl üçin baş maliýe meýilnamasynda göz öňünde tutulan girdeji bölegini artdyrmak we çykdajylary peseltmek hem-de maliýe serişdelerini maksatlaýyn peýdalanmak boýunça teklipler barada hasabat berildi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, E.Annamuhammedowy başga işe geçmegi sebäpli, maliýe we ykdysadyýet ministri, Türkmenistanyň Hökümetinden Ýewropa Bileleşiginiň halkara tehniki kömek baradaky milli utgaşdyryjysy we Bütindünýä bankynyň Türkmenistandan dolandyryjysy wezipelerinden boşadyp, ony Ministrler Kabinetiniň Bank we halkara maliýe guramalary bölüminiň müdiri wezipesine bellemek barada karara gelendigini yglan etdi.
Hormatly Prezidentimiz maliýe we ykdysadyýet ministri, Türkmenistanyň Hökümetinden Ýewropa Bileleşiginiň halkara tehniki kömek baradaky milli utgaşdyryjysy we Bütindünýä bankynyň Türkmenistandan dolandyryjysy wezipelerine M.Serdarowy belläp, ony maliýe we ykdysadyýet ministriniň orunbasary wezipesinden boşatdy.
Döwlet Baştutanymyz Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň täze bellenen ýolbaşçysyna ýüzlenip, bu düzümiň öňünde durýan ilkinji nobatdaky wezipelere ünsi çekdi.
Dünýä ykdysadyýetindeki ýagdaýlar bilen bagly 2021-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň taslamasyny taýýarlamaga örän jogapkärli çemeleşmeli diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi hem-de býujetiň girdejili çeşmeleriniň esaslandyrylan we kanunalaýyk bolmalydygyny, çykdajy ugurlaryny netijeli we maksadalaýyk maliýeleşdirmelidigini belledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow salgyt düzgünlerini kämilleşdirip, elektron salgyt ulgamyna geçmegi çaltlandyrmalydygyny nygtap, bu ugurda halkara tejribesinden ugur almagy tabşyrdy.
Döwlet emlägini aýrybaşgalamagy we hususylaşdyrmagy, döwletiň paýy bolan edara-kärhanalary paýdarlar jemgyýetlerine öwürmegi, gymmatly kagyzlaryň bazaryny guramagy çaltlandyrmaly diýlip, işleriň alnyp barylmagy ugurlarynyň ilkinji nobatdaky wezipeleri kesgitlenildi. Milli Liderimiz zyýan çekip ýa-da pes netije gazanyp işleýän döwlet kärhanalarynyň bolsa aýratynlykda seljerilmelidigine ünsi çekdi.
Kärhanalaryň önümçilik kuwwatlygyny doly ulanyp, zerur bolmadyk çykdajylary azaltmaly, ýokary hilli önümleri öndürip, pudaklaryň bäsleşige ukyplylygyny ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan işleri çaltlandyrmaly diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.
Kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek üçin amatly şertleri döretmegiň üstünde yzygiderli işlemeli diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi hem-de ýer böleklerini bermek işini ýönekeýleşdirip, karz, gümrük we söwda taýdan resmileşdirmegi ýeňilleşdirmelidigini tabşyrdy.
Eksport höweslendirmeleri arkaly sebitlerde erkin ykdysady zolaklary döretmegi çaltlandyrmak, şeýle hem wiza, bellige almak, ýer böleklerini resmileşdirmek, karz we hasaplaşyk ýeňilliklerini girizmek mümkinçiliklerini öwrenmek hem esasy ugurlaryň hatarynda kesgitlenildi.
Hormatly Prezidentimiz sözüni dowam edip, ministrligiň ýolbaşçysy M.Serdarowa ministriň orunbasary wezipesine bellemek üçin ýakyn wagtda mynasyp adamy hödürlemegi tabşyrdy.
Döwlet Baştutanymyz oňa täze jogapkärli wezipede üstünlikleri arzuw edip, degişli resminamalara gol çekdi.
Statistika baradaky Döwlet komitetiniň başlygy S.Welbegow ýurdumyzyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň 2020-nji ýylyň alty aýynda gazanan ykdysady netijeleri barada hasabat berdi. 2019-njy ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, önümleriň köp görnüşiniň öndürilişi artdy.
Döwlete dahylsyz ulgamda hem oňyn netijeler gazanyldy. Jemi öndürilen önümiň düzüminde hususy işewürligiň paýy 66 göterime ýetdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýer G.Müşşikowa hem-de degişli düzümleriň ýolbaşçylaryna ýüzlenip, ykdysadyýetde maliýe durnuklylygyny gazanmak we pudaklary maliýe taýdan sagdynlaşdyrmak üçin degerli çäreleri görmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, kärhanalaryň bank karzlaryny we algy-bergilerini tertipleşdirmek üçin teklipleri taýýarlamak tabşyryldy.
Şonuň bilen birlikde, döwlet Baştutanymyz ykdysadyýetde pul toplumyny hakyky zerurlyga görä düzgünleşdirmelidigini, pudaklary pul serişdeleriniň zerur möçberi bilen üpjün edip, hümmetsizligi meýilleşdirilýän derejede saklamalydygyny nygtady.
Milli Liderimiz dürli pudaklara berilýän karzlaryň ykdysady taýdan bähbidine we netijesine yzygiderli seljerme geçirmek barada görkezme berip, berilýän karz serişdeleriniň bellenen maksada görä ulanylyşyna gözegçiligi güýçlendirmegi tabşyrdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwrebap bank hyzmatlaryny ornaşdyrmagy çaltlandyryp, bank ulgamyna ynamy we onuň özüne çekijiligini artdyrmalydygyny belledi hem-de bank edaralaryna fiziki we ýuridik taraplaryň pul serişdelerini çekmegiň we olary bermegiň tertibini ýeňilleşdirmek barada degişli görkezmeleri berdi.
Milli Liderimiziň halkara maliýe bazarlaryndan amatly şertlerde karz serişdelerini, şeýle hem daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmegiň üstünde köpräk işlemegiň möhüm ugurlaryň biridigini belledi hem-de abraýly halkara maliýe guramalary bilen ysnyşykly hyzmatdaşlyk edip, olaryň ykdysadyýetimiziň ösüşine berýän synlarynyň we seljerme işleriniň netijelerini ýerlikli peýdalanmagy tabşyrdy.
Döwlet Baştutanymyz şu ýylyň ahyryna çenli bellenen ähli işleri üstünlikli tamamlamagyň zerurdygyna ünsi çekip, wise-premýere Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň ähli orunbasarlary bilen bilelikde, Halk Maslahatynda berlen tabşyryklary durmuşa geçirmek, şeýle hem geljek ýylyň Döwlet býujeti boýunça maslahat geçirmegi tabşyrdy.
Hormatly Prezidentimiz täze, 2021-nji ýyl üçin maýa goýum maksatnamasyny taýýarlamaga we tassyklamaga hem ünsli seretmek barada görkezme berip, her ministrligiň we pudak edarasynyň öz önümçilik tabşyryklaryny hem-de wezipelerini anyk bilmelidigini nygtady.
Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow täze ýylyň Döwlet býujeti barada aýdyp, bu işi tamamlap, onuň taslamasyny Türkmenistanyň Mejlisiniň garamagyna bermegiň möhümdigini nygtady. Türkmenistanyň Prezidentiniň Permanyna laýyklykda, 2021-nji ýyl üçin Döwlet býujetinde zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, talyp haklarynyň we döwlet kömek pullarynyň, şeýle hem beýleki birnäçe durmuş tölegleriniň möçberlerini ýokarlandyrmagy göz öňünde tutmaly diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.
Ýurdumyzyň baş maliýe meýilnamasynda her etrapda we şäherde mätäçlik çekýän adamlar üçin ýaşaýyş jaýlaryny gurmaga serişdeleri hökman göz öňünde tutmaly diýip, milli Liderimiz bu tabşyrygy birnäçe gezek gaýtalap aýdýandygyny nygtady.
Döwlet Baştutanymyz wise-premýerlere ýüzlenip, olaryň gözegçilik edýän ministrliklerini we pudak edaralaryny mundan beýläk-de ösdürmek hem-de maliýe ýagdaýyny gowulandyrmak meseleleri babatda olaryň ýolbaşçylary bilen bilelikde alnyp barylýan işleri güýçlendirmegi tabşyrdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow mejlisiň dowamynda täze iş orunlaryny döretmek boýunça tassyklanan maksatnamanyň doly möçberde ýerine ýetirilmeýändigine, şu ýyl tamamlanan soň, bu meselelere aýratyn serediljekdigine ünsi çekdi.
Milli Liderimiz Hökümet başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa ýüzlenip, dünýä ykdysadyýetindäki kynçylyklaryň täsirini yzygiderli seljerip, ony azaltmak üçin çäreleri işläp taýýarlamalydygyny nygtady. Hormatly Prezidentimiz şu ýagdaý bilen bagly ykdysady ýitgileriň öwezini dolmak hem-de ykdysadyýetimiziň durnukly ösmegini üpjün etmek üçin zerur çäreleriň görülmelidigini aýtdy.
Pul dolanyşygynyň durnukly bolmagyny we makroykdysady durnuklylygy gazanmak üçin zerur şertleriň döredilmegi ýurdumyzda öndürilýän önümleriň eksport edilýän möçberlerini artdyrmagyň we daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň önümçiligini döretmegiň depgininiň güýçlendirilmegi möhüm wezipeleriň hataryna kesgitlenildi.
Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ykdysadyýetde zähmet bazary bilen bagly meseleleri hemişe üns merkezinde saklap, zähmet gorlarynyň emele gelmegini we ýerlikli dolandyrylmagyny üpjün etmegiň zerurdygyny nygtady.
Hormatly Prezidentimiz milli statistika ulgamyny döwrebaplaşdyrmagy möhüm ugurlaryň hatarynda kesgitläp, hasabatlylygyň görnüşlerini tükellemegi hem-de umumylaşdyrmagy tabşyrdy. Döwlet Baştutanymyz hasabatlylygyň zerur bolmadyk we döwri geçen görnüşlerini aýyrmagyň zerurdygyny aýdyp, bu işleri sanly ulgam arkaly alyp barmagy, halkara tejribesinden ýerlikli peýdalanmagy tabşyrdy.
Soňra milli Liderimiz Türkmenistanyň Mejlisine ibermek üçin 2020-nji ýylyň rejelenen Döwlet býujetiniň taslamasyna seretmek baradaky hata gol çekdi.
Şeýle hem Ministrler Kabinetiniň mejlisinde döwlet durmuşyna degişli birnäçe möhüm meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.
Ministrler Kabinetiniň mejlisini jemläp, döwlet Baştutanymyz oňa gatnaşyjylara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny we berkarar Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmeginiň bähbidine alyp barýan işlerinde üstünlik gazanmaklaryny arzuw etdi.
Türkmenistanyň Döwlet habarlar agentligi - Türkmenistan bu gün
“Türkmenistan – Bitaraplygyň mekany” ýylynda ýurdumyzyň bank ulgamynyň hödürleýän täze bank hyzmatlary
«Türkmenistanda 2019–2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda ýurdumyzyň bank ulgamyny sanlylaşdyrmak, bank hyzmatlaryny menzilara hödürlemek, olaryň amatlylygyny we ygtybarlygyny ýokarlandyryp, müşderileriň bank ulgamyna bolan ynamyny has-da artdyrmak maksady bilen, 2020-nji ýylyň başyndan ýurdumyzyň banklary tarapyndan müşderilere ençeme täze bank hyzmatlary hödürlendi.
Türkmenistanyň “Türkmenistan” döwlet täjirçilik banky, 2020-nji ýylyň ýanwar aýyndan başlap “Altyn asyr” bank kartlaryny saklaýjy müşderilerine “Cash back” hyzmatyny birikdirdi. Bu hyzmat höweslendiriji hyzmat bolup, harytlar we hyzmatlar nagt däl görnüşinde töleg terminallar arkaly satyn alnanda müşderiniň «Altyn asyr» bank kartynyň hasabyna tölenýän pul sylagy bolup durýar. Pul sylagynyň möçberi her aýyň dowamynda geçirilen amallaryň 0,5%, talyp haklary, esger haklary hem-de döwlet kömek pullary geçirilýän «Altyn asyr» bank kartlaryna bolsa 1% möçberinde bellenilen. Pul sylagy her aýyň soňundan gelýän aýyň 5-ne çenli müşderilerimiziň bank kartlaryna geçirilýär. Ýurdumyzyň her bir raýaty “Cash back” bank hyzmatynyň amatlylygyna we girdejiligine mysalda göz ýetirip bilýär. Mysal üçin, müşderi ýurdumyzda gurnalan bankomatlardan nagt pul alanda, nagt pul almak üçin bank hyzmatyny töleýär, emma töleg terminallar arkaly hasaplaşyk geçirende bankdan pul sylagyny (cash back) gazanýar. Şeýlelikde, töleg terminallary arkaly hasaplaşyk geçirilende müşderi bank hyzmatynda serişde tygşytlap, pul sylagyny gazanýar. Türkmenistanyň “Türkmenistan” döwlet täjirçilik banky tarapyndan “Cash back” bank hyzmatynyň amatlylygyny has-da artdyrmak maksady bilen, 2020-nji ýylyň maý we iýun aýlarynyň dowamynda ýurdumyzyň ýangyç guýujy beketlerinde ýangyç üçin nagt däl görnüşinde töleg terminallary arkaly hasaplaşyklary geçirilende, «Altyn asyr» bank kartlaryna berilýän pul sylagynyň («Cash back») möçberi 0,5 göterimden 2 göterime çenli ýokarlandyryldy.
2020-nji ýylyň maý aýynda Türkmenistanyň “Türkmenistan” döwlet täjirçilik banky “Altyn asyr” bank kartlaryny saklaýjy müşderileri üçin “Owerdraft” bank hyzmatyny hödürledi. “Owerdraft” hyzmaty – bu bank kartynyň galyndysy azalyp töleg geçirmek üçin pul serişdeleriniň ýetmedik ýagdaýynda, müşderä bank tarapyndan berilýän gysga möhletleýin karz serişdesi bolup durýar. Adaty karzlardan tapawutlylykda, “Owerdraft” karzy dikeldilýän bolup durýar, ýagny müşderi bir gezek banka bu hyzmaty açmak üçin arza berensoň, 2 ýylyň dowamynda bu karzdan zerurlygyna görä peýdalanyp bilýär. Şeýlelikde, “Owerdraft” bank hyzmaty müşderiniň bank kart hasabynyň galyndysy pese düşen ýagdaýynda, ýurdumyzyň bazarlarynda, söwda we hyzmat ediş nokatlarynda ornaşdyrylan töleg terminallaryndan nagt däl görnüşinde töleg geçirilende bank tarapyndan awtomatiki usulda berilýän gysga möhletleýin karz serişdelerinden peýdalanmaga mümkinçilik berýär. Müşderiniň “Altyn asyr” bank kart hasabyna zähmet haky geçirilenden soňra, müşderiniň “Owerdraft” bank hyzmatynyň esasy bergisi we hasaplanýan göterimleri awtomatiki usulda tölenýär. Aýratyn belläp geçilmeli mümkinçiligi, müşderi bir gezek bu hyzmaty bankda birikdirenden soňra, 2 ýylyň dowamynda banka barmazdan zerurlygyna görä bu gysga möhletleýin karzyny awtomatiki usulda alyp we gaýtaryp bilýär.
“Türkmenistan – Bitaraplygyň mekany” ýylynda ýurdumyzyň bank ulgamy dowamly kämilleşdirilýär, raýatlara döwrebap bank hyzmatlary hödürlenip, nagt däl hasaplaşyklaryň gerimi has hem artdyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň “Döwlet adam üçindir!” diýen ynsanperwer ýörelgesine laýyklykda alnyp barylýan işler raýatlarymyzyň girdeji çeşmeleriniň yzygiderli artmagyna hem-de olaryň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has hem ýokarlanmagyna ýardam edýär.
Türkmenistanyň “Türkmenistan” döwlet täjirçilik bankynyň
Ykdysady seljeriş we çaklaýyş müdirliginiň başlygy W.Pirliýew